در گفتوگو با رییس مرکز تحقیقات ارتقایایمنی و پیشگیری از مصدومیتها مطرح شد: خودروهای ما از استانداردهای ایمنی فاصله دارند
1394-04-14
دکتر حمید سوری دانشآموخته رشته اپیدمیولوژی از دانشگاه نیوکاسل انگلستان، هیئت علمی دانشکده علوم پزشکی دانشگاه شهید بهشتی و رییس مرکز تحقیقات ارتقایایمنی و پیشگیری از مصدومیتهای دانشگاه شهید بهشتی است. با وی گفتوگویی درباره حوادث رانندگی و جادهای انجام دادهایم که در ادامه می خوانید:
· مهمترین اقدامهایی که پس از تصادف انجام میشود شامل چه مواردی است؟
اگر تصادف در جاده رخ داده باشد عمدهترین کاری که باید انجام شود این است که افراد آموزشدیده در محل حادثه حاضر شوند. چون در بسیاری از موارد انتقال نامناسب مصدوم موجب قطع نخاع فرد میشود. نکته دیگر مربوط به بازماندگان سوانح رانندگی است به خصوص زنان باردار، کودکان و سالمندان گروههای آسیب پذیر سوانح رانندگی هستند. حتی اگر خودشان آسیب ندیده باشند و اطرافیانشان آسیب دیده سوانح رانندگی باشند، این گروهها از نظر روحی بسیار تحت فشار هستند. بهتر است این افراد در حد توانشان در کمک به گروههای امداد و نجات مشارکت داده شوند. سرزنش کردن این افراد اصلا درست نیست. حضور کودکان در صحنهای که تصادف برای والدین آنها رخ داده باشد تاثیر منفی زیادی بر روحیه کودک دارد و حتی میتواند بر آینده کودک تاثیر بگذارد.
تجمع افرادی که صحنه تصادف را تماشا میکنند مدیریت تصادف را با مشکل جدی مواجه میکند و موجب میشود که امدادرسانی به خوبی انجام نگیرد. افرادی که صحنه تصادف را شلوغ کردهاند باید از آنجا متفرق شوند تا امدادرسانی به خوبی انجام شود. نکته دیگری که اهمیت دارد انتقال صحیح مصدوم به مراکز درمانی است. در اصطلاح پزشکی زمانی تحت عنوان زمان طلایی تعریف شده است که با توجه به میزان مصدومیت فرد از چند دقیقه تا یکی دو ساعت طول میکشد. اگر از این زمان درست استفاده نشود مصدوم فرصت را از دست میدهد و پیامدهای جبران ناپذیری به بار میآورد.
امدادرسانی در زمان طلایی بسیار مهم است و مراقبتهای پیش بیمارستان باید زودتر انجام شود. این روزها امدادرسانی هوایی بحث داغی است که تا حدی پیش رفتیم، اما تا رسیدن به شرایط مطلوب فاصله داریم. متاسفانه در بعضی از بیمارستانها روند اداری پذیرش بیمار و تشکیل پرونده زمان زیادی طول میکشد و این باعث میشود زمان طلایی از دست برود و شانس بیمار به حداقل برسد.
· مسایل رفتاری و روانی تا چه اندازه در رخداد حوادث موثر است؟
آمارها نشان میدهد بیش از نیمی از تصادفها به دلیل مسایل نامناسب رفتاری است. خودروهای ما از استانداردهای ایمنی فاصله دارند و جادههای ما هنوز مشکلات عمده دارند، ولی بحثهای رفتاری به شیوههای مختلف در سوانح ترافیکی تاثیر میگذارد. مثلا حواسپرتی راننده، موتورسیکلت سوار و عابر پیاده همه در رخداد حادثه تاثیرگذار است.
درگیریهای لفظی در خودرو یا استفاده از تلفن همراه، صحبت کردن با تلفن، فرستادن پیامک هنگام رانندگی همه این موارد میتواند باعث ایجاد حادثه شود یا مسایل رفتاری که مربوط به عابر پیاده است. استفاده از تلفن همراه توسط عابر پیاده مثلا فرستادن پیامک، صحبت کردن با تلفن همراه میتواند موجب بیتوجهی به خودروها و بروز حادثه برای عابر شود. عابر پیاده بسیار آسیب پذیر است و مسایل رفتاری عابر پیاده باید کنترل شود.
رانندهای عجول و پرخاشگر که رفتارهای ضد اجتماعی و ناهنجاریهای رفتاری دارند پیامدهای ناگواری بر جای میگذارد. متاسفانه آداب زندگی اجتماعی در کشور ما هنوز درست شکل نگرفته است و هنوز مردم حقوق یکدیگر را رعایت نمیکنند. مثلا موتور سیکلت سواری که در مسیر عابر پیاده تردد میکند از مصادیق رفتارهای ضد اجتماعی است و وقتی جامعه در برابر رفتارهای ضد اجتماعی سکوت میکند، رسانه ها آنطور که باید آگاهیرسانی نمیکنند و پلیس با این افراد درست برخورد نمیکند. رفتارهای ضد اجتماعی عادی تلقی میشود و تغییر دادن رفتاری که شکل هنجار به خود گرفته است، بسیار دشوار خواهد بود. رفتارهای ضد اجتماعی باید هزینه داشته باشد نه پاداش و نیاز است که بیشتر در این زمینه کار شود.
· چرا با وجود اینکه مسایل روانی و ناهنجاریهای رفتاری در بروز تصادفهای رانندگی تاثیر دارد، آزمونهای روانی بخشی از صدور گواهینامه نیست؟
یکی از معضلات رانندگی بحث معاینههای پزشکی است در رانندگی کردن فقط چشم ها دخالت ندارند. متاسفانه دقت کافی در معاینهها انجام نمیگیرد و بحث های روانشناسی و رفتاری اصلا مورد توجه نیست. ما در دانشکده پزشکی دانشگاه شهید بهشتی به دنبال ایجاد رشته جدیدی به نام پزشکی ترافیک هستیم که کلیه آزمونهای سلامت مربوط به رانندگی را آنجا انجام میدهند. بخشی مربوط به معاینات چشم، بیماری دیابت، استفاده از داروهای مختلف بحثهای روانشناسی، رفتارشناسی که حداقل در مراحل اول برای رانندگان وسایل نقلیه عمومی این آزمونها را اعمال کنیم. زیرا اگر رانندگان وسایل نقلیه عمومی دچار مشکلات رفتاری باشند به مسافران خود آسیبهای جدی وارد میکنند.