در گفتو گو با مدیر کل دفتر حملو نقل سازمان شهرداریها و دهیاریهای کشور مطرح شد: ضرورت تعادل روحی برای رانندگان حمل و نقل عمومی
1394-04-24
دکتر امیر جعفرپور دارای مدرک دکترای مدیریت راهبردی (گرایش حمل و نقل) و مدرس دانشگاه علم و صنعت در دانشکده راه آهن و مدیر کل دفتر حملو نقل سازمان شهرداریها و دهیاریهای کشور است با وی گفتو گوی درباره حوادث رانندگی و جاده ای داشتیم که در زیر میخوانید:
· در کاهش حوادث رانندگی ایمنی راهها، رسیدگی مسئولین و یا ایمنی خودروها کدام تاثیرگذارند؟
نمیتوان به صورت مستقل عامل راه، انسان یا وسیله نقلیه را به عنوان عامل اصلی معرفی کرد. آنچه در سطح دنیا مطالعه شده این سه مورد به موازات هم تاثیرگذارند ولی سهم عامل انسانی نسبت به دو مورد دیگر بیشتر است. راه باعث فوت شدن یا آسیب جدی خودرو و راننده نمیشود و اگر وسیله نقلیه استحکام و ایمنی کافی داشته باشد آسیبی به سرنشینان وارد نمیشود عامل انسانی در ارتباط با دو عامل دیگر تاثیرگذار است. تجربه نشان داده است که کشورهایی که برای آموزش سرمایه انسانی تلاش و هزینه کرده اند نتایج بهتری گرفتهاند در کشور خودمان هم تلاشی که برای ایمنسازی راهها و وسیله نقلیه شده است نشانگر این است که عامل انسانی هم توجهش به ایمنی بیشتر شده است.
افراد زمانی که شاهد حادثه هستند یا وقتی از قوسی عبور میکنند که حد دید بالایی دارد و پشت قوس خودروها متوقف هستند تصادفهای زنجیره ای وحشتناک اتفاق می افتد و این اتفاق در مسیرهای درون شهری بزرگراهی هم اتفاق میافتد که با گارد ریل و انواع و اقسام تجهیزات ایمنی مجهز شدند در ورودی و خروجیهای بزرگراه تدابیر لازم اندیشیده شده ولی با کوچکترین اتفاق در شریانهای شهری متاسفانه شاهد تصادفهای سهمگین هستیم ولی آنچه در آمارهای جهانی از آن نام برده میشود عامل انسانی است ولی به نظر من قضاوت منصفانهای نیست به خصوص در جاهایی که وسیله نقلیه و راه کمتر ایمنسازی شده و فرهنگسازی و آموزش عامل انسانی کمتر صورت گرفته و عامل انسانی مورد ظلم واقع میشود.
· با توجه به اینکه عامل انسانی یکی از عوامل مهم ایجاد تصادفهای رانندگی است مسائل روانی و رفتاری رانندگان تا چه حد در ایجاد تصادفها موثر است؟
طبیعی است که هر قدر راننده وضعیت روحی نامناسبی داشته باشد احتمال بروز حادثه بیشتر میشود. ما در حملو نقل عمومی باید بر سلامت جسمی و امنیت روحی راننده تاکید ویژه داشته باشیم. یعنی اگر شخصی دنبال آدرسی میگردد به راحتی آن را پیدا کند. نگرانی ناشی از نیافتن مسیر باعث میشود شاهد رفتارهایی مثل دنده عقب رفتن در بزرگراهها باشیم. نامناسب بودن سطح راه، شلوغی مسیر و ترافیک و ازدحام باعث دگرگونی حال راننده میشود این موارد عواملی هستند که با عامل انسانی در ارتباط هستند و هر قدر راننده در معرض این اتفاقات قرار گیرد تاثیر عامل انسانی به همان نسبت به صورت تصاعدی بالا میرود تا منجر به حادثه شود.
· به نظر شما لازم است آزمونهای روانی بخشی از مراحل صدور گواهینامه باشد ؟
افرادی که رفتار تهاجمی دارند نباید بدون حضور فردی در کنارشان اجازه رانندگی داشته باشند. تعادل روحی و روانی برای رانندگان حمل و نقل عمومی صددر صد ضروری است و برای رانندگان حمل و نقل شخصی هم با توجه به اینکه تشخیص آن برای بخش راهنماییو رانندگی و روانپزشکی مشکل است اما قرار دادن این آزمونها در مراحل صدور گواهینامه امری ضروری و غیرقابل اجتناب است.
· راهکارهای پیشگیری و کاهش حوادث رانندگی و جادهای کدام است ؟
باید تشکیلاتی در سطح عالی کشور یعنی در حد ریاست محترم جمهوری و معاون اول ایشان تشکیل شود که ریاست آن به عهده رئیس جمهور و نیابت آن به عهده معاون اول ایشان باشد و این تشکیلات که چند سال قبل مصوب شد تحت عنوان شورای عالی ایمنی و حمل و نقل اگر جلساتش ادامه پیدا کند و دارای قوام و دوام کافی باشد میتواند با توجه به توصیه اکثر دستگاههای بینالمللی از قبیل سازمان بهداشت جهانی مجمع جهانی راهها و فدراسیون بینالمللی راهها و سازمان ملل که بر ایجاد چنین دستگاهی تاکید جدی داشتند و تجربه اکثر کشورها مثل آلمان و آمریکا و ژاپن که این شورا را تشکیل دادند و موفق بوده است این منجر به اتفاقات سختافزاری هم شود مهم ترین اتفاق نرم افزاری تشکیل این شورای عالی است در وهله دوم آموزش و فرهنگسازی در کشور ما در حوزه ایمنی حملو نقل بسیار ضعیف است اگر بتوانیم در دورههای تحصیلی پایه، کودکستان و پیش دبستانی تا حداقل پایان تحصیلات متوسطه دانشآموزان را در معرض آموزشهای مکرر نظری و عملی قراردهیم میتواند تاثیر زیادی داشته باشد و مساله بعد این است که ما نیازمند ایمن سازی فرآیند ارتقای ایمنی زمان صدور گواهینامه هستیم یعنی سخت گیری در آموزش ها، سخت گیری در فرآیند صدور گواهینامه و رسیدگی به تخلفات رانندگان تازه وارد در عرصه رانندگی را در دستور کار قرار دهیم.
· آیا برگزاری همایشهای تخصصی می تواند در کاهش تصادفهای رانندگی تاثیرگذار باشد ؟
اگر در همایشهای تخصصی بتوانیم از تمام دستاندکاران استفاده کنیم و این همایشها قبل، حین و بعد از برگزاری انعکاس خوبی در سطح رسانهها داشته باشد میتوان این امید را داشت که متخصصین مروری بر آخرین تجربیات و بررسی آخرین مطالعات دنیا داشته باشند و وقتی مردم از این همایشها مطلع شوند متوجه اهمیت دادن به این موضوع از طرف دولت میشوند که همین امر موجب ایجاد فضای فرهنگی خوبی میشود و پایه اکثر جریانات نرمافزاری همین اطلاع رسانی و همایشها است اگر در انتها منجر به نگارش پیش نویس مصوبه یا اقداماتی در این زمینه که تعدادی مسئول در بعضی از پنلها با یکدیگر هماهنگی پیدا کنند و بستری باشد برای اینکه تصمیم گیریها در سطوح مدیریتی منجر به اصلاح بعضی قوانین شود.